Yeshe Tsogyal không có ý tưởng nào về chàng trai có thể được tìm thấy cả, cô bắt đầu tìm kiếm theo hệ thống khoanh vùng. Cô tìm ở khắp mọi nơi. Cuối cùng, trong khi ở thành thị Kho-khom-han, khi đến gần khu chợ từ cổng phía nam, cô bắt gặp một thanh niên trẻ rất đẹp trai. Nước da cậu mịn màng với đôi má hồng; răng cậu tựa hàng vỏ ốc xà cừ và bốn răng nanh tựa ngọc trai trắng cuộn về bên phải. Đôi mắt ngay thẳng của cậu hơi ngầu đỏ; mũi cậu sắc nét và lông mày có màu xanh dương đậm. Mái tóc xoăn của cậu cũng cuộn bên phải. Những ngón tay của cậu có màng rất mỏng, dính liền như những ngón chân của một chú chim. Cậu đã đến trước Tsogyal và nói: “Bà Mẹ, ngài từ đâu tới? Có phải ngài tới để cứu chuộc tôi?”
Cô trả lời chàng trai (có thể là bằng ngôn ngữ của Ma-zangs-gling):
“Nghe này, chàng trai quyến rũ, một bậc quả cảm!
Điều này thật tuyệt vời!
Ta đến từ miền trung Tây Tạng,
và ta là phối ngẫu của Đức Jetsun Padmasambhava.
Tên của cậu là gì? Cậu đến từ đâu?
Và sao cậu lại ở đây?”
Chàng trai trả lời:
“Tôi đến từ Đảo Vàng Nhỏ tôn quý,
Và cha mẹ tôi gọi tôi là Arya Sa-le.
Bị bắt cóc khỏi gia đình do một kẻ dị giáo,
Tôi đã bị bán như một nô lệ cho một người đàn ông ở thành thị này.
Trong 7 năm qua, tôi đã sống như một kẻ đầy tớ ở đây.”
Đám đông các thương nhân lúc này đã chú ý tới Tsogyal. Lúc đầu, họ bị chết lặng bởi vẻ đẹp của cô, nhưng sau một lúc, họ nói: “Tiểu thư tuyệt vời, hãy nói một lần nữa! Nó sẽ khiến chúng tôi hoan hỷ to lớn!”
Vì vậy Tsogyal đã hát bài ca này:
“NAMO GURU PADMA SIDDHI HRI!
Trong sự rộng mở ôm trọn tất thảy vĩ đại của hư không,
Đấng Chúa Tể Toàn Thiện Phổ Hiền Samantabhadra,
Tỏa sáng mặt trời Đại Viên Mãn trong sáu cõi,
Bất lực và trong bóng tối, hiện diện những chúng sinh,
Tất cả đều là những bà mẹ của chúng ta.
Không phải là Đức Padmasambhava – cha của họ sao?
“Trong Kim Cương Giới,
Không bị xúc chạm tới bởi sự thay đổi vô thường,
Ngự Đấng Từ Bi nhất,
Ngài đã đạt được Phật quả,
Không bị ảnh hưởng bởi thiện và ác nghiệp,
Ngài là bất tử và bất sinh:
Không phải là Đức Padmasambhava – người cha sao?
“Trong hang Tigro nơi Ngài cư ngụ, một chốn tốt lành,
Akanistha Sắc Cứu Cánh – nền tảng siêu phàm nhất của tất cả.
Được thúc đẩy bởi lòng bi mẫn của người cha, Tôi, Dakini đã gặp chàng trai này
Người nắm giữ nhân duyên cực lạc.
Tôi không phải là người mẹ, Yeshe Tsogyal sao?
“Bà Mẹ Pháp vĩ đại đã tới Nepal,
Vùng đất của những cơn mưa,
Do ràng buộc bởi một nhân duyên với chàng trai này.
Yeshe Tsogyal không có lý do chính đáng nào sao?”
Mặc dù họ không thể hiểu được tất cả những gì Tsogyal nói, nhưng những người tụ tập xung quanh bị mê hoặc bởi bài ca của cô. Họ gọi cô là “Vị Dakini có giọng nói như một Giai Điệu”. Buổi tối hôm đó, Tsogyal đã đến ngôi nhà nơi Acarya Sa-le đang sống và đứng trước cánh cửa bên ngoài. Người phụ nữ của ngôi nhà chạy ra hỏi cô: “Cô từ đâu tới? Cô muốn gì ở đây?”
Tsogyal giải thích ngắn gọn: “Đạo Sư Padmasambhava đã gửi tôi đến đây để chuộc lại Acarya Sa-le, chàng trai đang sống với các vị. Quan trọng nhất là các vị có thể cho tôi có được cậu ta.”
Bà chủ nhà trả lời: “Mặc dù cậu Acarya này là một người đầy tớ, nhưng cậu ta đã đến giống như một đứa con trai với tôi. Tôi cũng đã trả một khoản tiền lớn cho cậu ta và tôi không muốn để cậu ta đi. Nhưng nếu cô muốn cậu ta cho mình thì cô có thể sống với cậu ta ở đây, và sau đó cả hai cô cậu có thể phục vụ cho tôi.”
Tsogyal đã trả lời bà chủ nhà trong bài ca:
“Khi khối cầu mặt trời mọc lên, bóng tối được xua tan.
Khi mặt trời lặn, những ngôi sao hiện lên
Nhưng ngày mai mặt trời sẽ mọc trở lại.
“Khi một viên ngọc như ý nằm trong tay,
Vàng là không cần thiết.
Khi một người không có một viên ngọc như vậy,
Vàng phải được tính đến.
Và vì vậy ngày mai tôi sẽ tìm kiếm viên ngọc ấy.
“Nơi đâu một vị Phật viên mãn hiện diện,
Phương tiện khác là không cần thiết.
Khi Đức Phật đã đi mất,
Người ta phải dựa vào phương tiện khác.
Và vì vậy ngày mai tôi sẽ hợp nhất phương tiện và trí tuệ.
“Nếu quả đã trưởng thành, tôi sẽ không cần Sa-le.
Nhưng trên con đường trưởng thành,
Tôi cần Sa-le cho mình.
Vì vậy, tôi xin bà hãy cho tôi chuộc lại cậu ấy.”
Cha, mẹ, con trai cùng tất cả các thành viên còn lại của gia đình này đã tụ tập lại xung quanh để thưởng thức bài ca cô hát, bọn họ đều bị đánh mất con tim mình trước cô. Họ thỉnh mời và dâng lên thực phẩm, đồ uống cho cô. Người phụ nữ của ngôi nhà sau đó hỏi: “Cô muốn cậu Acarya này làm chồng của cô à? Có phải đó là lý do cô muốn chuộc lại cậu ta? Cô là một người nữ hấp dẫn và lôi cuốn nhất. Nếu một người chồng là những gì cô muốn, thì tôi sẽ gửi cho cô cậu con trai này để kết hôn. “
Nhưng Tsogyal trả lời: “Đạo Sư Liên Hoa đã báo trước về cuộc gặp mặt của tôi với Acarya. Tôi cần cậu ấy như một đối tác để thực hành! Tôi có vàng, vì vậy xin hãy bán lại chàng trai này cho tôi. Bà muốn bao nhiêu?”
“Cô có bao nhiêu vàng?” bà chủ nhà hỏi. “Tôi đã trả 500 ounce vàng khi mua cậu ta. Cô cần phải đưa cho tôi nhiều hơn thế.”
“Tôi sẽ đưa cho bà bất cứ số vàng nào cần thiết,” Tsogyal nói với bà. “Nhưng bà phải bán cậu ấy cho tôi. Hãy đếm xem bao nhiêu bụi vàng tôi có.”
Nhưng tất nhiên là không thể có đủ 500 ounce. Thậm chí còn không đủ 100 ounce. Vì vậy, bà chủ nhà hỏi cô: “Bây giờ cô có thể làm gì? Để mua cậu ta cô phải trả tiền, để trả tiền thì cô phải có vàng. Mà giờ đây thậm chí vàng cô có ở đây còn không đủ để mua được tay cậu ta. Trừ khi cô có vàng, còn không cô sẽ không thể có cậu ta.”
Lúc ấy, cả xứ sở đang ở trong tình trạng hỗn loạn lớn. Tại thành phố kế cận nơi Tsogyal ở, có một gia đình vô cùng giàu có sinh sống, đứng đầu là một người đàn ông được gọi là Nga-nya-na Ayu, ông có một cậu con trai tên là Naga. Cậu con trai này chỉ mới 20 tuổi, cậu ta vừa bị thiệt mạng trong trận chiến. Thi thể cậu đã được đưa đến nhà cho cha mẹ cậu, những đồ cúng lễ đã được chuẩn bị cho tang lễ. Người mẹ và người cha của cậu đã vô cùng đau khổ. Họ cảm thấy vô cùng khủng khiếp khi phải ngồi trước thi hài người con đã chết của mình; họ cũng muốn chết theo con mình.
Khi được nghe về những khó khăn của gia đình này, một lòng bi mẫn sâu sắc nảy sinh trong tim Tsogyal. Cô đã đến thăm họ và nói: “Không cần thiết để cả hai vị phải chịu đựng đau khổ như thế này. Có một chàng trai ở thành phố này tên là Acarya Sa-le. Nếu các vị đưa cho tôi đủ số vàng để chuộc cậu ấy, tôi sẽ mang con trai của các vị trở lại cuộc sống.”
Cha mẹ cậu bé quá đỗi vui mừng và trả lời: “Nếu cô thực sự có thể làm con trai chúng tôi sống lại như cô nói, thì cô không cần phải bận tâm về cậu Acarya này. Chúng tôi sẽ đưa cho cô đủ tiền chuộc thậm chí là cả một hoàng tử. Nếu cô hồi sinh lại được cho con trai chúng tôi, chúng tôi hứa sẽ đưa cho cô bất kỳ số vàng nào cô cần.”
Tsogyal lại gần thi thể của người con và đặt lên trên đó một mảnh vải lụa trắng mịn được xếp thành bốn phần. Sau đó, cô hát những lời này:
“OM AH HUM GURU SARVA HRI!
Nền tảng của mọi sự là Toàn Thiện,
Thuần khiết từ khởi thủy và tự do khỏi lạc lối.
Nhưng hiện thân chúng sinh trong sáu cõi
Đi lang thang trên con đường này
Và hành xử tạo nghiệp của vui sướng và đau khổ.
Họ tạo ra các nguyên nhân và gặt hái kết quả.
Biết vậy, tại sao lại vẫn còn tạo tác?
“Tôi là một yogini – nữ hành giả thiện xảo trong các giáo lý bí mật.
Cha tôi là Đấng Padmasambhava bi mẫn nhất Bậc không sợ sinh cũng không sợ tử.
Ngài lập tức có thể xua tan mọi chướng ngại xấu ác – Tôi thỉnh cầu Ngài lúc này xin giúp đỡ tôi!
Và xin Ngài gửi tới những ban phước cát tường.”
Khi nói điều này, cô chỉ tay về phía tim cậu bé, rồi từng chút một, tử thi dần dần hồi sắc trở lại. Cô đổ một chút nước vào miệng cậu bé và nói AYUR JNANA BHRUM vào tai cậu. Bôi một ít thuốc mỡ lên những vết dao chém lớn trên bụng cậu bé, cô đã chữa lành chúng. Dần dần, ý thức của cậu bé từ từ trở về, và cậu ta đã hoàn toàn hồi sinh.
Niềm vui sướng lớn lao hiện diện trong sự kiện kỳ diệu này, tất cả mọi người đều nghiêng mình đảnh lễ trước Tsogyal với sự tôn sùng và lòng ngưỡng mộ. Cha mẹ cậu bé không thể ngăn được niềm hạnh phúc lớn lao trước sự hồi sinh của con trai mình; Cả ba người bọn họ đã ôm chầm lấy nhau và khóc.
Như vậy theo lẽ tất nhiên, họ đã dâng lên nhiều tặng phẩm tuyệt vời tới Tsogyal, bao gồm cả 1.000 ounce vàng để chuộc lại Acarya Sa-le. Danh tiếng của Tsogyal lừng lẫy khắp vương quốc; Nhà vua thậm chí còn mời cô đến thăm viếng hoàng cung và biểu lộ sự tôn kính lớn lao tới cô.
Mặc dù tất cả mọi người đều thỉnh cầu cô ở lại với họ, nhưng cô không chấp nhận. Thay vào đó, Yeshe Tsogyal và Acarya Sa-le đã cùng du hành đến ngôi đền Nepal vĩ đại E-yi Tsug-lag-khang nơi họ gặp một vị đệ tử khác của Đạo Sư Liên Hoa có tên Nepal là Vasudhara (Trì Thế). Họ dâng lên vị này những phẩm vật bụi vàng cùng những đồng tiền vàng, và họ thỉnh cầu vị này chia sẻ giáo pháp vị đó có với họ. Vasudhara hiểu Tsogyal là phối ngẫu của Guru Rinpoche nên đã đối xử với cô bằng sự tôn trọng lớn lao. Và như vậy, họ đã trao đổi những thực hành cùng các giáo lý Phật Pháp đặc biệt khác nhau.
Đức Namkhai Nyingpo Rinpoche
Trích trong Bà mẹ trí tuệ