Đoạn kệ 7: Bí mật nhận về mình mọi khổ đau của họ
Nói ngắn gọn, nguyện cầu con trao tặng Lợi lạc và hạnh phúc cho tất cả bà mẹ, Cả trực tiếp và gián tiếp, Và nguyện con bí mật nhận về mình Mọi tổn thương và khổ đau của bà mẹ chúng sinh.
[Đoạn kệ này nghĩa là:] Dù trực tiếp hay gián tiếp, con sẽ dâng hạnh phúc và lợi lạc lên tất cả hữu tình chúng sinh, những vị đã từng là bà mẹ từ ái của con. Và một cách bí mật, con sẽ nhận về mình mọi tổn thương và khổ đau.
Đoạn kệ này dạy chúng ta một chỉ dẫn cốt tủy tối cao trên con đường của chư Bồ Tát. Tất cả hành giả Đại thừa, dù họ thực hành Kinh thừa hay Mật thừa, cần thiền định và thực hành chỉ dẫn cốt tủy này. Không có nó, chúng ta không thể tự gọi mình là hành giả Đại thừa.
Trong Tiểu Sử Vĩ Đại Của Phật Thích Ca Mâu Ni: Bình Giảng Bạch Liên Hoa có kể rằng, Đức Thích Ca, trong hàng trăm nghìn kiếp, đã từ bỏ sự bám luyến với ngã và tiến hành hoạt động vị tha làm lợi lạc hữu tình chúng sinh bằng cách trao cho họ hạnh phúc và nhận về khổ đau. Chúng ta cũng cần đi theo bước chân của Ngài. Đây là điều mà chúng ta cần nghiêm túc suy ngẫm.
Như đã đề cập từ trước, Tám Đoạn Kệ Luyện Tâm của Đức Jetsun Langri Tangpa dễ hiểu về nghĩa đen, nhưng thực sự rất khó để kết hợp sự hiểu đó với hành trì thực sự.
Bởi chúng ta đã thọ nhận chỉ dẫn cốt tủy này, chúng ta cần sử dụng nó càng nhiều càng tốt trong đời sống hàng ngày. Với người cư sĩ, và đặc biệt với những vị mới đến, hôm qua tôi đã nói với các bạn rằng, hôm nay, tôi sẽ ban một chỉ dẫn cốt tủy siêu việt. Điều mà tôi đang nói đến là đoạn kệ thứ bảy và tám trong Tám Đoạn Kệ Luyện Tâm. Nếu các bạn không thể làm chủ việc thực hành chỉ dẫn cốt tủy này, dù tôi có giảng dạy về Đại Viên Mãn, dù bạn thiền định về Đại Viên Mãn bao lâu, tất cả những nỗ lực này đều vô ích. Chúng sẽ hoàn toàn vô nghĩa. Vì thế, các bạn cần phát triển niềm tin với chỉ dẫn này và thực hành Hoán Chuyển Bản Thân Với Người Khác. Đây là chỉ dẫn cốt tủy cho tâm thức và hành động của một vị Bồ Tát.
Hành giả Đại thừa, trên nền tảng của sự nghiên cứu, thiền định và thực hành Bồ đề tâm, cần cầu khẩn đến bậc Thầy nhiều hơn. Các bạn cần cầu khẩn đến Kyabje Jigme Phuntsok Rinpoche nhiều hơn, chứ đừng cầu nguyện đến tôi. Mặc dù, bởi những nguyên nhân và điều kiện nhất định, Kyabje Rinpoche đã soạn một lời cầu nguyện trường thọ cho tôi, tôi vẫn chỉ là con người và chẳng có sức mạnh gia trì. Sẽ là hợp lý nếu các bạn kính trọng tôi chỉ ở trong tim, bất kể liệu điều này được đánh giá từ quan điểm thế gian hay xuất thế gian hay không. Trong hơn một thập kỷ, gần như tất cả các chỉ dẫn, quán đỉnh và sự trao truyền Mật thừa của Kyabje Jigme Phuntsok Rinpoche mà các bạn thọ nhận đều được chuyển dịch và trao cho các bạn bởi tôi. Tuy nhiên, nếu các bạn cầu khẩn đến tôi, điều đó là quá mức với tôi. Trong các bạn có nhiều vị đạo sư vĩ đại và Bồ Tát. Xuyên suốt lịch sử, chẳng bao giờ có chuyện Bồ Tát lại cầu khẩn đến một người bình thường. Vì vậy, xin hãy cầu nguyện đến Kyabje Jigme Phuntsok nhiều hơn, và tự nhiên, ân phước gia trì của bậc thầy sẽ thâm nhập trái tim bạn. Theo cách này, bạn sẽ làm chủ mọi chỉ dẫn then chốt của cả Kinh thừa và Mật thừa và sẽ có thể đem mọi hình tướng hiển bày của các hiện tượng vào con đường và sự tỉnh giác tự nhiên của tâm sẽ hiển hiện. Đánh thức bản tính nguyên sơ của tâm mà không có sự gia trì của bậc thầy là không thể. Khi ban trao truyền và giáo lý về Văn Thù Đại Viên Mãn, Kyabje Jigme Phuntsok Rinpoche nói rằng: “Khi con cầu khẩn, bằng cách xem bậc thầy gốc là không khác với Bồ Tát Văn Thù, con dứt khoát sẽ thành tựu Đại Viên Mãn”.
Sự xuất sắc của chỉ dẫn được phát lộ trong đoạn kệ này nằm ở chỗ nó dạy chúng ta đổi hạnh phúc và lợi lạc của bản thân lấy khổ đau của người khác. Hoán Chuyển Bản Thân Với Người Khác được nói đến ở đây có chút khác biệt với đoạn kệ thứ năm. Chỉ dẫn về Hoán Chuyển Ngã – Tha trong đoạn kệ thứ năm là về thực hành Bồ đề tâm; còn Hoán Chuyển Ngã – Tha ở đây là về thực hành Tứ Vô Lượng Tâm. Tứ Vô Lượng Tâm là nền tảng của Bồ đề tâm. Nếu chúng ta xây dựng nền tảng này thật tốt, các chỉ dẫn then chốt khác sẽ dễ làm chủ hơn.
Như Ba Mươi Bảy Pháp Hành Bồ Tát Đạo tuyên bố:
“Khi bà mẹ của con, người yêu thương con từ vô thủy, Đang chịu đau khổ, hạnh phúc của bản thân có ý nghĩa gì? Vì thế, để giải phóng vô lượng chúng sinh, Hãy phát triển ý định vị tha. Đó là thực hành của một vị Bồ Tát”.
Tất cả chúng sinh đều đã từng là mẹ của bạn từ vô thủy và khi mà họ là mẹ bạn, họ yêu thương bạn như mẹ bạn trong đời này. Để chắc chắn rằng bạn có đủ ăn, họ thà chịu đói. Khi bạn bị bệnh, bà chẳng màng đến đồ ăn hay thức uống và nếu có thể, bà muốn hy sinh tính mạng để bạn được lành bệnh. Không chỉ những bà mẹ của con người hành xử như vậy, thậm chí những con thú hoang ác độc, như hổ hay sư tử, cũng tràn đầy tình yêu thương cho bầy con. Những miêu tả tỉ mỉ về điều này có thể tìm thấy trong Lời Vàng Của Thầy Tôi (Một Chỉ Dẫn Về Các Thực Hành Sơ Khởi Cho Pho Tâm Yếu Của Cõi Giới Bao La Từ Đại Viên Mãn) do Patrul Rinpoche soạn.
Bởi mọi hữu tình chúng sinh, người đã từng là cha hay mẹ của chúng ta, đang đau khổ trong luân hồi hay bị đè nén bởi những khổ đau không thể chịu đựng của cõi địa ngục, làm sao chúng ta, những đứa con, có thể tìm kiếm hạnh phúc cá nhân? Liệu chúng ta có giống những hành giả Tiểu thừa, người chỉ mong cầu giải thoát cho bản thân? Ý nghĩa của thực hành như vậy là gì? Vì thế, mỗi người chúng ta, với lòng đại bi, cần dâng tặng tất cả hạnh phúc và lợi lạc của bản thân, không chút ích kỷ, trực tiếp hay gián tiếp, lên tất cả bà mẹ từ ái của mình. Nếu chúng ta bây giờ chưa đủ phẩm tính để trao cho họ sự an bình và hạnh phúc một cách trực tiếp, chúng ta cần thành tâm mong mỏi rằng, mọi an bình và hạnh phúc của chúng ta đều được dâng cho tất cả bà mẹ chúng sinh từ vô thủy và muốn làm lợi lạc cho họ tốt nhất có thể – đó là sự cúng dường gián tiếp. Và sự cúng dường trực tiếp là gì? Tôi nghĩ – cứu mạng của chúng sinh sắp bị giết hại và giải phóng họ về với tự do là một sự cúng dường trực tiếp vì lợi lạc của chúng sinh. Có một sự giải thích về điều này trong bài báo Mưa Cam Lồ – Công Đức Phóng Sinh. Bây giờ, Mưa Cam Lồ – Công Đức Phóng Sinh có ảnh hưởng rất lớn ở nhiều vùng trên khắp đất nước và thậm chí trên toàn thế giới. Nhiều chúng sinh đang sống, sắp bị giết mổ, đã được cứu sống và giải phóng khỏi lưỡi dao của đồ tể. Có nhiều điềm cát tường trong khoảng thời gian này. Tôi nghĩ rằng bài báo này có thể là một phần của phương tiện thiện xảo của chư Phật và Bồ Tát, hiển bày từ lòng bi mẫn và trí tuệ vô biên, để cứu giúp hữu tình chúng sinh. Mặc dù chỉ là một cuốn sách nhỏ, nó đã cứu vô số mạng sống!
Bây giờ là thời điểm mà phóng sinh là điều rất cần để giúp đỡ hữu tình chúng sinh. Mỗi người chúng ta không chỉ nên phóng sinh, mà còn cần, càng nhiều càng tốt, thuyết phục người khác làm điều tương tự. Trong chư vị Tu sĩ, vài vị phóng sinh rất thường xuyên, mỗi lần cứu và giải phóng vài trăm triệu chúng sinh. Công đức của điều này là chẳng thể nghĩ bàn và kết quả tương lai của nó cũng vậy. Phóng sinh khác với các thiện hạnh khác. Khi tiến hành các thiện hạnh khác, nếu động cơ không thanh tịnh, hành động chỉ dẫn đến kết quả rất tầm thường. Tuy nhiên, phóng sinh thì khác. Thậm chí nếu người ta cứu sống và giải phóng mạng sống với động cơ bất tịnh, hoặc thậm chí với tà kiến, kết quả tương ứng cũng không sai lầm. Có nhiều bằng chứng về kinh văn cho điều này và nếu bạn muốn biết rõ hơn, hãy tham khảo Mưa Cam Lồ – Công Đức Phóng Sinh. Phóng sinh trực tiếp làm lợi lạc hữu tình chúng sinh. Phật học viện của chúng ta tổ chức phóng sinh hàng năm và tôi mong rằng, mỗi năm, chúng ta có thể phóng sinh nhiều hơn năm trước.
Từ vô thủy, khi những bà mẹ chúng sinh của chúng ta đang chịu cơn đau vô biên trong vòng luân hồi của tam giới, một cách bí mật, tôi mong rằng sẽ nhận lấy mọi khổ đau về mình và âm thầm trao cho họ tất cả sự an bình và hạnh phúc. Kyabje Jigme Phuntsok Rinpoche nói rằng, nếu chúng ta có thể trực tiếp trao an bình và hạnh phúc cho người khác, đó là điều tốt nhất. Tuy nhiên, nếu không thể, chúng ta cần mong muốn trao mọi an bình và hạnh phúc cho hữu tình chúng sinh và nhận về mình mọi tổn thương và khổ đau của họ. Nếu chúng ta thiền định theo cách này một cách tăng tiến, khi đạt đến một mức độ nhất định, chúng ta sẽ có thể trực tiếp nhận về khổ đau của hữu tình chúng sinh và trực tiếp trao cho họ hạnh phúc và bình an.
Đức Khenpo Sodargye Rinpoche
Đoạn kệ do Đức Geshe Langri Tangpa soạn
Pema Jyana chuyển dịch Việt ngữ.